Spis treści Artykuł originalny « Poprzedni artykul Nastepny artykul »

Użycie Esperantilo na serwerze HTTP

Uzado de Esperantilo sur TTT-Servilo

Orignał w języku EsperantoMaszynowe tłumaczenie na język polski

En la lasta tempo Hokan instigis min pripensi la uzadon de Esperantilo sur TTT-Servilo. Lia ideo estas oferi la gramatikan korektilon ankaŭ per TTT-formularo, por ke la uzantoj ne necesus intali la programon sur sia komputilo. Ekzistas nun multaj programoj, kiuj laboras nur per TTT-montrilo. Ĉiujare ili estas pli kaj pli komplikaj kaj ilia uzebleco similas al kutimaj programoj, kiuj oni devas instali sur komputilo. Mi mem kiel programisto ne estas granda ŝatanto de tiuj TTT-programoj. La programado de TTT-programoj estas peniga kaj oni ofte nur per trukoj atingas tion, kion oni volas. Longe la tekniko de TTT-montriloj ne estis stabila kaj malrapida konekto al interreto estas kaŭzo, ke uzado de tiuj TTT-programoj ne estas flua. Ekzistas ankaŭ multaj avantaĝoj de tiuj TTT-programoj:

  • Uzanto ne devas intali ilin sur sia komputilo.
  • La refreŝigo kaj administro de tiuj programoj estas centralaj sen agado de uzantoj.
  • Tiuj programoj estas atingebaj de preskaŭ ĉiu punkto de mondo.
  • Tiuj programoj estas uzeblaj per multaj homoj kaj perfektaj por grupa kunlaboro.

Mi programis la Esperantilon, en tiu maniero (en moduloj), ke oni povu ĝin uzi por multaj celoj. Esperantilo estas ja libera (malferma) programo, kiun oni povas adaptigi por ĉiu komputilo kaj uzi diversmaniere. La kondiĉo por tiu estas, ke oni scias sufiĉe pri programado aŭ ĝenerale pri informatiko. Tiu limigas la uzadon por avantaĝa homo al antaŭpreparita programo. La precipa uzado de Esperantilo estas redaktilo kaj sistemo por maŝina tradukado, kiun oni povas instali sur Vindozo kaj Linukso kaj uzi sole sur propra komputilo. Mi pensas, ke tiu scenaro de uzado estas la plej ofta kaj kutima por plejmulto de uzantoj. Pri uzado en TTT-Servilo mi ne pensis precipe, ĉar mi mem tiun funkcion ne bezonas. La servado de programoj per TTT-Servilo ne estas facila tasko. Oni necesas la TTT-Servilon, kun kiu oni rajtas instali aldonajn programojn kaj havas plenajn administritajn rajtojn. Tiujn servilojn oni povas dungi, sed tio kostas en plej malmultekosta kazo averaĝe 50-100 Eŭro per monato. Oni pripensu ankaŭ la necesan tempon kaj scion por la administrado. Se la ttt-servilo finigos la laboron, la tuta servo malaperas. Do tiuj servoj dependas de malvasta grupo de homoj. En kazo de kutimaj programoj ili pluvivos, eĉ se la kreinto de programo perdos la intereson pri ĝi.

Kiel uzi gramatikan korektadon de Esperantilo en TTT-Servilo

Esperantilo estas skibita en skripta lingvo Tcl. Plej ofte sur la TTT-Serviloj la programoj estas skribitaj per PHP, Perl, ASP, ASP.NET kaj Javao. Sed ankaŭ Tcl estas uzebla sur TTT-Servilo. Tiu lingvo estas sufiĉe konata kaj ĉiu linuksa sistemo ofte jam havas Tcl. Mi nun preparis en Esperantilo du manierojn uzi la gramatikan korektadon en TTT-meniero. Unue oni povus lanĉi la programon kiel TTT-Servilo. Esperantilo.exe -httpServilo 8080 Poste oni povas uzi la gramatikan korektadon per adreso http://127.0.0.1:8080 Tiu estas modo, kiu taŭgas por malmultaj uzantoj. Atendu, ke tiu funkcio estas atingebla nur en venonta eldono 0.91 de programo Esperantilo.

La dua metodo estas la uzado de CGI. Tiu metodo estas pli taŭga por kutimaj TTT-Serviloj kaj ebla ankaŭ pli sekura. En tiu metodo la TTT-Servilo lanĉas por ĉiu TTT-demando la Esperantilon kaj donas al la programo la daton de HTML-formularo. Esperantilo kreas la respondan paĝon. Nun mi preparis la dosierojn kaj priskirbon, kiel instali la CGI sur Apache TTT-Servilo en EsperantiloSDK. Ŝerĉu la dosierujon cgi kaj legu plu la dosieron LeguMin.txt.

Por sperta adminstratoro de TTT-Servilo la instalado ne devas fari grandajn problemojn. La plej malfacila tasko povas esti la instalado de aldona biblioteko XOTcl por Tcl. La dua eblo estas la instalado de kompleta senkosta Tcl-distribuo de firmao AcitveTcl. Tiu distribuo enhavas ankaŭ XOTcl.

Esperantilo sur TTT-Serviloj

En lasta tempo ekestas multaj esperantaj serviloj. Mi pensas, ke por multaj tiuj servoj la lingvistikaj funkcioj de Esperantilo povus esti tre utilaj. Uzantoj, kiuj skribas blogojn, mesaĝojn aŭ artikolojn povus aŭtomate kontroli la tekstojn. Tio eble povus plialtigi la kvaliton de esperantaj tekstoj en la reto. Eble nun la TTT-maniera servo de Esperantilo estas tre komenca kaj plivastigebla. Por allogaj funkcioj oni devus uzi JavaScript (AJAX) aŭ aliaj TTT-teknikoj. La respondo kun korektita teksto ne estas nun tre bonaspekta. Mi volonte kunlaboros kun TTT-specialistoj kaj HTML-spertuloj por plibonigi tion. Ĉar Esperantilo estas malferma kaj libera projekto ankaŭ ĉiu povus plibonigi ĝin laŭ sia gusto.

La dua eblo estas la uzado de maŝina tradukado. Per tiu funkcio oni povus krei vere internaciajn kaj multlingvajn servojn. Mi pensas, ke la plej interesa estus la internacia sendependa komunika agentejo. En tiu agentejo raportistoj skribus en Esperanto, sed la legantoj povus legi ankaŭ en aliaj lingvoj. La Esperanto estus la fonta lingvo kaj al aliaj lingvoj la Esperantilo tradukos aŭtomate. Nun nur pola tradukado havas sufiĉe altan kvaliton por uzanto. Kvankam oni tuj rimarkas, ke la rezulta teksto estas maŝine tradukita, tamen oni povas bone kompreni la rezulton. La dua eblo estas multlingva Viki-Sistemo, en kiu oni povus krei paĝojn en Esperanto, kiuj estos aŭtomate tradukitaj al aliaj lingvoj.

Mi ankaŭ volas remakri, ke ĝenerale la programo Esperantilo estas en testa fazo. La sperta administranto vidas tion de la numero de eldono 0.91, kiu estas malpli granda ol 1.

W ostatnim czasie Hakowego zachęcało mnie przemyśleć użycie Esperantilo na serwerze HTTP. Jego pomysł jest ofiarować gramatyczny {korektilon} także {TTT-formularo}, że użytkownicy nie byliby potrzeba {intali} program na swoim komputerze. Istnieją teraz liczne programy, które pracują jedynie {TTT-montrilo}. Corocznie oni są coraz bardziej skomplikowani i ich użyteczność jest podobna do zwyczajnych programów, które muszą instalować na komputerze. Ja sam jako programista nie jestem dużym miłośnikiem tych {TTT-programoj}. Programowanie {TTT-programoj} jest żmudne i często jedynie trikami osiąga się to, co chce się. Długo technika {TTT-montriloj} nie była niezmienna i wolne połączenie do sieci globalnej jest powodem, że użycie tych {TTT-programoj} nie jest płynne. Istnieją także liczne zalety tych {TTT-programoj}:

  • Użytkownik nie musi {intali} ich na swoim komputerze.
  • Odświerzenie i zarządzanie tych programów są {centralaj} bez czynności użytkowników.
  • Te programy są {atingebaj} od nieomal każdego punktu świata.
  • Te programy są zdatne licznymi ludźmi i perferkcyjni dla współpracy zastępowej.

Programowałem Esperantilo, w tym sposób (w modułach), że powinno się móc jego użytkować dla licznych celów. Esperantilo jest wszakże wolnym (otwarty) programem, który można czynić adaptacyjne dla każdego komputera i użytkować wielorako. Warunek dla tego jest, że wie się dosyć o programowaniu albo ogólnie o informatyce. Ten wytycza użycie dla przyjaznego człowieka do {antaŭpreparita} programu. Główne użycie Esperantilo jest edytorem tekstu i system dla tłumaczenia maszynowego, które można instalować na Windowsie i Linuksie i użytkować jedynie na własnym komputerze. Myślę, że ten scenariusz użycia jest najbardziej częsty i zwyczajny dla większości użytkowników. O użyciu w serwerze HTTP nie myślałem przede wszystkim, ponieważ ja sam tej funkcji nie potrzebuję. Obsługa programów serwerem HTTP nie jest łatwym zadaniem. Jest się potrzebny serwer HTTP, z którym ma się prawo instalować dodatkowe programy i ma się pełne zagospodarowane uprawnienia. Te komputery usługowe można zatrudnić, lecz to kosztuje w najbardziej tanim przypadku średnio 50-100 Euro miesiącem. Powinno się przemyśleć także konieczny czas i wiedza dla administracji. Jeśli serwer HTTP zakończy pracę, cała usługa znika. Więc te usługi zależą od ciasnej grupy ludzi. W przypadku zwyczajnych programów oni będą żyć pośmietnie, nawet, jeśli twórca programu zgubi interes o nim.

Jak użytkować gramatyczną korekturę Esperantilo w serwerze HTTP

Esperantilo jest {skibita} we skryptowym języku Tcl. Najczęściej na serwerach HTTP programy są napisane PHP, Perl, ASP, ASP.NET i {Javao}. Lecz także Tcl jest zdatny na serwerze HTTP. Ten język jest dosyć znany i każdy system linuksowy często już ma Tcl. Teraz sposobiłem w Esperantilo dwa sposoby użytkować gramatyczną korekturę w {TTT-meniero}. Po pierwsze można by było uruchomić program jako serwer HTTP. Esperantilo.exe -httpServilo 8080 Potem można użytkować gramatyczną korekturę adresem {http://127} 0.0. 1: 8080 Tym jest moda, która nadaje się dla nielicznych użytkowników. Czuwaj, że ta funkcja jest osiągalna jedynie w przyszłej lini bazowej 0.91 programu Esperantilo.

Druga metoda jest użyciem od CGI. Ta metoda jest zdatniejsza dla zwyczajnych serwerów HTTP i możliwy także bezpieczniejszy. W tej metodzie serwer HTTP lansuje dla każdego {TTT-demando} Esperantilo i daje programowi datę {HTML-formularo}. Esperantilo stwarza odpowiednią stronę. Teraz sposobiłem pliki i {priskirbon}, jak instalować CGI na Apache Serwer HTTP w EsperantiloSDK. {Ŝerĉu} folder {cgi} i odtwarzaj dalej plik LeguMin.txt.

Dla doświadczonego {adminstratoro} serweru HTTP instalowanie nie musi zrobić duże problemy. Najtrudniejsze zadanie może być instalowaniem dodatkowego księgozbioru {XOTcl} dla Tcl. Druga możliwość jest instalowaniem kompletnego bezpłatnego {Tcl-distribuo} firmy AcitveTcl. Ten podział mieści także XOTcl.

Esperantilo na serwerach HTTP

W ostatnim czasie powstają liczne esperanckie komputery usługowe. Myślę, że dla licznych te usługi lingwistyczne funkcje Esperantilo mogłyby być bardzo użyteczne. Użytkownicy, którzy piszą weblogi, wiadomości albo artykuły mogliby automatycznie sprawdzać teksty. To przypuszczalnie mogłoby powiększyć jakość esperanckich tekstów w sieci. Przypuszczalnie teraz {TTT-maniera} usługa Esperantilo jest bardzo początkowa i możliwa do poszerzenia. Dla atrakcyjnych funkcji trzeba by było użytkować JavaScript (AJAX) albo inne {TTT-teknikoj}. Odpowiedź z poprawionym tekstem nie jest teraz bardzo przystojna. Chętnie będę współdziałać z {TTT-specialistoj} i {HTML-spertuloj} aby ulepszyć to. Ponieważ Esperantilo jest otwarte i wolny projekt także każdy mógłby ulepszyć jego według swój smak.

Druga możliwość jest użyciem maszynowego tłumaczenia. Tą funkcją można by było stworzyć naprawdę międzynarodowe i wielojęzyczne usługi. Myślę, że najbardziej interesująca byłaby międzynarodowa niezależna komunikacyjna agencja. W tej agencji reporterzy pisaliby w Esperanto, lecz czytelnicy mogliby odtwarzać także w innych językach. Esperanto byłoby źródłowym językiem i do innych języków Esperantilo będzie tłumaczyć automatycznie. Teraz jedynie polskie tłumaczenie ma dosyć wysoką jakość dla użytkownika. Aczkolwiek natychmiast zauważa się, że tekst wynikowy jest maszynowo przetłumaczony, jednak można dobrze rozumieć wynik. Druga możliwość jest wielojęzycznym {Viki-Sistemo}, w którym można by było stworzyć strony w Esperanto, które będą zostać automatycznie przetłumaczone do innych języków.

Także chcę {remakri}, że ogólnie program Esperantilo jest w fazie testowej. Doświadczony rządca widzi to numeru lini bazowej 0.91, który jest mniej duży aniżeli 1.

Artukuł został przetłumaczony w pełni maszynowo przez wolny program Esperantilo
Adres kontaktowy:
mail@xdobry.de