Orignał w języku Esperanto | Maszynowe tłumaczenie na język polski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verdire pri tiu demando mi devis pensi, antaŭ kiam mi komencis programi Esperantilon. Mi mem bezonis etan programon kun kelkaj funkcioj, kaj tia programo ne ekzistis. Sed poste mi ekinteresiĝis pri komputila lingvistiko. Ĉu tasko de gramatika korektado aŭ maŝina tradukado estas realigebla kaj kiel mi tion povus fari? Mi volis ankaŭ testi, ĉu XOTcl kiel programa lingvo estas bona por tiu tasko. Tio estas plej ofte la ĉefa motivo de hobiaj programoj de libera programado. Sed mi ankaŭ de komenco volis, ke tiu programo havas uzantojn. Uzantoj estas ankaŭ necesaj por senkostaj programoj, ne kiel pagantoj sed kiel uloj, kiu motivigas la programadon kaj helpas ĉe programado. Nombro de uzantoj estas indikilo por kvalito de programo. Bonaj programoj havas multajn uzantojn, kaj mi volas ja programi bonan programon. Ĉe profesia programado laboras multaj homoj, kiuj estas diferencaj specialistoj. Tiuj estas: kreintoj de konceptoj, manaĝeroj, arkitektoj, administrantoj, testantoj, aŭtoroj de dokumentoj, spertuloj pri merkato, uloj por mastruma propagando, kaj programistoj. En libera programado ekzistas nur du grupoj: uzantoj kaj programistoj (kaj ofte nur unu programisto). Uzantoj ofte rolas kiel aliaj specialistoj en profesiaj projektoj. Tio havas avantaĝojn por uzantoj kaj programistoj. La uzantoj havas senkostajn programojn kaj povas direkte influi la programadon, la programistoj povas libere programi kaj direkte influi la tempon por programado, metodojn kaj ilojn, kiujn ili uzas. Uzantoj de programo rolas kiel spertuloj pri konceptoj, ĉar ili ja plej bone scias, kion ili volas. Mi do lastatempe pensas pri uzanto (aŭ uzantoj) de mia programo. La unuaj reagoj de uzantoj estas por mi tre neatendintaj kaj tial ankaŭ tre valoraj. Mi atendis, ke uzantoj necesis pli bonan tradukadon aŭ volis havi ian specialan funkcion por lingvistiko. Sed la unua peto estis, ke mi faru pli grandajn literojn en programo, ĉar pli maljunaj homoj ne havas bonajn okulojn. Ofte uzantoj deziris aĵojn, pri kiuj mi neniam pensis. La fakto, ke uzantoj de iu programo povas aktive partopreni ĉe ĝia kreado, estas pro multaj homoj nova kaj ne kutima. Multaj uloj havas komercan pensmanieron pri programado. Ili pensas, ke programo estas nur varo, por kiu oni pagas. Tio ne agordas kun libera programado. Programoj estas kreaĵoj de penso, kaj havas similajn valorojn kiel aliaj kreaĵoj de penso. Ili povas esti valora por homaro kaj estas parto de ĝia kulturo. La uzantoj kaj kreintoj estas principe la samaj, ĉar ili estas eroj de homaro. La uzantoj de programo ne nur rajtas plendi pri senkosta programo, por kiu ili ne pagis, sed havas eĉ moralan
Kiam mi pensas pri uzantoj de programo, mi ankaŭ devas pensi, kial ili uzas la programon?
|
Prawdę mówiąc o tym pytaniu musiałem myśleć, przed tym jak zacząłem programować Esperantilo. Ja sam potrzebowałem mały program z kilkoma funkcjami, i taki program nie istniał. Lecz potem {ekinteresiĝis} o językoznawstwie komputerowym. Czy zadanie gramatycznej korektury albo tłumaczenia maszynowego jest wykonalne i jako ja to mogłoby zrobić? Chciałem także testować, czy {XOTcl} jak język programowy jestem dobry dla tego zadania. To jest najczęściej główny powód hobbych programów wolnego programowania. Lecz ja także początku chciałem, że ten program ma użytkowników. Użytkownicy są także konieczni dla bezpłatnych programów, nie jak opłacająci lecz jak osobnicy, który rozochoci programowanie i pomagają przy programowaniu. Liczba użytkowników jest wskazówką dla jakości programu. Dobre programy mają licznych użytkowników, i chcę wszakże programować dobry program. Przy zawodowym programowaniu pracują liczni ludzie, którymi są różni specjaliści. Ci są: twórcy poglądów, menedżery, architekci, rządcy, testująci, autorzy dokumentów, rzeczoznawcy o rynku, osobnicy dla systeej operacyjny propagandy, i programiści. W wolnym programowaniu istnieją jedynie dwie grupy: użytkownicy i programiści (i często jedynie jeden programista). Użytkownicy często grają rolę jako inni specjaliści w zawodowych projektach. To ma zalety dla użytkowników i programistów. Użytkownicy mają bezpłatne programy i mógą w kierunku wywierać wpływ na programowanie, programiści mógą wolnie programować i w kierunku wywierać wpływ na czas dla programowania, metody i przyrządy, które oni użytkują. Użytkownicy programu grają rolę jako rzeczoznawcy o poglądach, ponieważ oni wszakże najlepiej wiedzą, co oni chcą. Więc ostatnio myślę o użytkowniku (albo użytkownicy) od mojego programu. Pierwsze reakcje użytkowników nają czuwać dla mnie bardzo i dlatego także bardzo cenne. Czuwałem, że użytkownicy byli potrzebni lepsze tłumaczenie albo chcieli mieć jakąś specjalną funkcję dla językoznawstwa. Lecz pierwsze żądanie było, abym zrobił większe litery w programie, ponieważ bardziej starzy ludzie nie mają dobrych oczu. Często użytkownicy życzyli rzeczy, o których nigdy nie myślałem. Fakt, że użytkownicy jakiegoś programu mógą aktywnie uczestniczyć przy jego twórczości, są z powodu licznych ludzi nowi i nie zwyczajni. Liczni osobnicy mają handlowy tryb myślenia o programowaniu. Oni myślą, że program jest jedynie towarem, dla którego opłaca się. To nie ustawia z wolnym programowaniem. Programy są tworami myśli, i mają podobne wartości jako inne twory myśli. Oni mógą być cenni dla ludzkości i jest część jego kultury. Użytkownicy i twórcy są w zasadzie tacy sami, ponieważ oni są odrobinami ludzkości. Użytkownicy programu nie jedynie mają prawo skarżyć się o bezpłatnym programie, dla którego oni nie zapłacili, lecz mają nawet moralną
Kiedy myślę o użytkownikach programu, także muszę myśleć, dlaczego oni użytkują program?
|